چرا باید تا این اندازه اهمیت بدهیم به یک روز (۱۶ ژوئن ۱۹۰۴) از زندگی مردی سی‌و‌هشت ساله، کارگر آگهی‌های روزنامه‌ها، یهودی‌ تغییرمذهب‌داده، و زن بی‌وفا و درمانده‌اش و جوان بیست و دوساله‌ی افسرده، رهایی‌یافته از مذهب کاتولیک که دلش می‌خواهد او را نویسنده‌ای برجسته و سرشناس بدانند، گرچه جز مشتی مطالب عجیب چیزی ننوشته است؟ چرا باید رمانی را با بی‌شمار ارجاع و اشاره‌های پنهان و عبارت‌ها و جمله‌های بغرنج بخوانیم؟ اصلاً چرا باید یولسیز را تبلور رمان مدرن بدانیم؟

بی‌شک ما رمان می‌خوانیم چون رمان را انسان‌ها می‌نویسند درباره‌ی انسان‌ها و برای انسان‌ها. یولسیز هم از این مقوله بیرون نیست و علاوه بر شخصیت‌پردازی منحصر به‌فرد، بازی‌های زبانی و به‌کارگیری فرم و تکنیک‌های ادبی نو و ویژه مثل تکنیک سیال ذهن و تک‌گویی درونی، تکنیک چندصدایی یا بی‌شمارصدایی، چرخش‌های طبیعی و دقیق راوی، از فنون و نوآوری‌های خاص نثر و سبک نگارش برخوردار است.

مثلاً هر فصل، سبک و شیوه‌ی روایت متفاوتی با فصول دیگر دارد. فصل سه عمدتاً در قالب درون‌تک‌گویی روایت می‌شود. فصل هفت، که بخش عمده‌اش در دفتر روزنامه می‌گذرد، سرشار از آرایه‌ها و نمایه‌های سخن‌دانی و سخنوری است. شیوه‌ی روایت فصل یازده، با استفاده از نام‌آواها، تکرار و تجانس آوایی، نوعی تقلید از موسیقی است. فصل دوازده داستانی است با گسست‌های عجیب و افراطی. فصل سیزده مانند رمان عاشقانه روایت می‌شود. فصل چهارده روند تکامل نثر انگلیسی را از آغاز تا قرن نوزدهم بازتولید می‌کند. فصل پانزده در قالب نمایشنامه تعریف می‌شود. فصل هفده پرسش و پاسخ است، و همه‌ی این‌ها در فصل آخر به اوج و کمال می‌رسد. این فصل در هشت پاراگرافِ بلند، بدون علائم سجاوندی و در قالب درون‌تک‌گویی مالی، یکی از شخصیت‌های اصلی داستان، تعریف می‌شود. برخی قسمت‌ها چنان فشرده و سنگین است که به‌آسانی نمی‌توان به درکی کامل از آن رسید. کتاب سرشار است از ارجاعات به متون کلاسیک، فلسفه‌ی ارسطو، آثار قرون وسطی و دانته، و مملو است از زبان کوچه و بازار شهر دابلن

***

شاید نیازی به حاشیه رفتن نباشد که یولسیز (اولیس) جیمز جویس چه جایگاه پراهمیتی در ادبیات جهان دارد و فقدان ترجمه کامل آن به فارسی تا به امروز برای خواننده فارسی زبان حسرتی آشکار بوده است. هرچند مترجمان بزرگواری در طول سالیان بخش‌هایی از این کتاب را ترجمه کرده‌اند اما این اولین بار است که به صورت رسمی، قرار است این شاهکار پیچیده‌ی جویس به طور کامل بدون یک کلمه سانسور به فارسی منتشر شود.

این ترجمه، صرفا ترجمه‌ ساده و روان‌شده‌ی اصل اثر نخواهد بود. متنی است وفادار به زبان و لحن و در اصل روح یولسیزِ جویس. دقت و وسواس مترجم در این کار قابل تقدیر است. مترجم واژه به واژه و خط به خط در کنار خواننده، از هرآنچه بر او پوشیده و پنهان بنمایاند، پرده برمی‌دارد و با تفاسیر و توضیحات تکمیلی و مفصل، چراغ راه خواننده است بدون آن‌که کلام جویس را ابتر کند.

شایسته‌تر آن است که نتیجه تلاش چندساله مترجم را تنها به «ترجمه» تقلیل ندهیم که این کار، کاری است کارستان و نتیجه آن ترکیبی است از ترجمه و کار پژوهشی.

این اثر شما را به آرامش، تمرکز و همراهی فرامی‌خواند و همچنین شما را در عصر ناشکیبایی و تمایل به خوانش‌های آسان و پرسرعت به چالش می‌کشد.

این کتاب به‌دلیل حجم بالای پانوشت‌ها و تفسیرها، قرار است در شش جلد منتشر شود. جلد اول آن که دربرگیرنده شش فصل اول کتاب است در نیمه ماه مه ۲۰۱۹ منتشر شد. جلد دوم دربرگیرنده‌ی سه فصل هفت، هشت و نه کتاب است.

ویراستاری جلد دوم یولسیز بر عهده نویسنده و ویراستار بنام علیرضا سیف‌الدینی بوده است و ویرایش فنی و نمونه‌خوانی این نسخه را سمیه شیخ‌زاده گرامی انجام داده‌اند.